Ταυτότητα: Η πιπεριά τσίλι, ή απλά τσίλι, είναι στη γλώσσα των Ινδιάνων Ναχουάτλ το γενικό όνομα που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τους καρπούς περίπου 200 φυτών του γένους των Καψικών (Capsicum annuum). Όλα ανήκουν στην οικογένεια των Σολανιδών (Solanaceae) και κατάγονται είτε από το Μεξικό είτε από την υπόλοιπη Λατινική Αμερική. Στα ισπανικά και στα αγγλικά υπάρχει μια διάκριση ανάμεσα στη λέξη chile (πιπεριά) και στο chili/chilli (την καυτερή, κόκκινη πιπεριά, που καθιερώθηκε στο δυτικό κόσμο με το γενικό όνομα τσίλι). Υπάρχουν ευρήματα που αποδεικνύουν ότι αυτή η πιπεριά χρησιμοποιήθηκε, ως τροφή ή ως άρτυμα, κατά την προκολομβιανή περίοδο από τους Ίνκας και τους Ολμέκους, μέχρι τους Μάγια και τους Αζτέκους. Στην Ευρώπη ήρθε με τους Ισπανούς, ήταν όμως οι Πορτογάλοι που τη διέδωσαν στην Ασία, όπου σήμερα καθορίζει την κουζίνα πολλών λαών, αλλά και την ταυτότητα των δεκάδων μειγμάτων μπαχαρικών τους.
Μορφή: Η πιπερίτσα τσίλι, στην πιο συνηθισμένη της εκδοχή, είναι μικρή, κόκκινη, μακρουλή και μυτερή.
Αρώματα & γεύση: Το μόνο άρωμα που θα μπορούσε να θυμίζει η μυρωδιά της πιπεριάς τσίλι είναι το «πράσινο», φυτικό άρωμα των φρέσκων φύλλων της τομάτας –κι αυτό είναι μάλλον σχετικό. Η γεύση της όμως είναι καυτερή και η καυστικότητά της, η οποία οφείλεται στην ουσία καψαϊκίνη και σε συγγενείς ενώσεις, εξαρτάται από τη γεωγραφική της προέλευση και το είδος της πιπεριάς που αποξηράνθηκε. Η καυστικότητα αυτή, σαφώς υψηλότερη από το πιπέρι της Εσπελέτ ή την πάπρικα, κυμαίνεται μεταξύ 5.000 και 50.000 SHU (Scoville Heat Units), μονάδες της κλίμακας Scoville.
Στην κουζίνα: Αποξηραμένη και κομμένη σε ροδέλες καθώς είναι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δώσει ένταση στο ελαιόλαδο ή σε σάλτσες, για ψητά στη σχάρα, σε μαρινάδες και στο μεξικάνικο τσίλι κον κάρνε (chili con carne). Αφού μουλιάσει σε νερό για να ενυδατωθεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διακοσμητικό αλλά και γευστικό στοιχείο σε σαλάτες οσπρίων και τονοσαλάτες, σε ψητά κρέατα και ψάρια, αλλά και σε μαγειρεμένα όσπρια, όπως η κλασική φασολάδα.
Ταιριάσματα: Συνδυάζεται με τα περισσότερα μπαχαρικά, κυρίως με το κύμινο, το γλυκάνισο, τον ξερό κόλιανδρο, το σκόρδο σε σκόνη και την αποξηραμένη ρίγανη, ενώ ταιριάζει καλά με τον φρέσκο κόλιανδρο, τον δυόσμο, τον βασιλικό και το κόκκινο σίσο ή αλλιώς γιαπωνέζικη «μέντα» (red shiso/Perilla frutescens).
